BALBORDO






Logo de Balbordo: Manuel Sánchez Seco

UNHA ÚLTIMA CARTA.

 

Unha última carta, unha última reunión do curso que é tamén unha despedida.
Este texto de A. Papatheodoulou I. Samartzi que edita Kalandraka foi IX Premio Internacional Compostela para Álbum Ilustrado. Penso que as cartas son algo moi descoñecido para os máis novos, moi esquecido... por iso quixen escoller esta xoia de libro para facelos pensar sobre a súa importancia (nun pasado non moi lonxano) e, de paso, facer unha actividade lúdica.
Cunha presentación espectacular (é deses libros que dan ganas de tocalos só ó velos!) e cun texto claro, nostálxico, tenro... relátase o último día de traballo dun carteiro que leva moitos anos repartindo cartas nunha illa.
Palabras bonitas, desgrazas, ilusións, comunicación... que só o carteiro tiña na súa man nun tempo no que para comunicarse só había cartas.
Cun final precioso. Encantounos a todos.


REUNIÓN CON ARANTZA PORTABALES.

 


O venres 2 tivemos a sorte de contar coa presenza de Arantza Portabales na nosa reunión de Balbordo. A súa simpatía, cercanía e xenerosidade permitiunus falar moito non só de Deixe a súa mensaxe... senón doutras das súas novelas máis recentes ou de inmediatos proxectos.


Charlamos sobre estas breves historias perfectamente interconectadas que percorren catro vidas que, sen sabelo, teñen algún fío invisible en común. Son páxinas con nome de muller, personaxes femininos de diversa idade ou estrato social, solitarias, loitadoras, desilusionadas nalgún momento, cheas de forza e tamén de dúbidas....que van deixando as súas aparentemente inconexas mensaxes nun frío contestador  no que se depositan variadas confidencias e retallos de vidas.

Marina, Carmela, Sara e Viviana desgranan a súa existencia con problemáticas diarias, comúns (e ó tempo extraordinarias) mulleres solitarias que van cambiando o seu comportamento e ideas polo azar que se cruza en cada un dos seus camiños.

Moitísimas grazas, Arantza, pola túa espontaneidade e a ilusión que transmites cando falas das tramas, proceso de creación e personaxes dos teus libros.

Esperamos verte de novo en Balbordo. Libro: Beleza vermella.

Beatriz González L.

REUNIÓN GRUPO BACHARELATO

 

Con esta obra, Oliver Sacks convertiuse nun dos grandes escritores clínicos do século, ademáis de autor de referencia en neuroloxía. Nela nárranse 20 impactantes historias de pacientes que loitan contra os fenómenos da mente e do recordo. Lonxe de recurrir a unha escritura técnica e tediosa, o autor desgrana de forma humana e mesmo con toques de humor os entresixos destas enfermedades neurolóxicas.

As historias impactaron profundamente aos nosos alumnos , especialmente O marineiro perdido e a que dá título á obra. No primeiro caso , enlazándoa co empirismo do Filósofo D.Hume chegaron a preguntarse :¿acaso somos algo máis cun amasixo de experiencias que se siguen no tempo? Tamén se fixeron conscientes da importancia da nosa memoria e de cómo un simple erro nunha peza dos seus engranaxes fai que se reduza a pó todo aquelo que nos definiu por anos.


Todos remataron abrumados pola vulnerabilidade coa que os fallos da memoria deixan a estos guerreiros anónimos: desorientados, confundidos, incapaces de comprender o que lles rodea, vítimas asistentes ao seu propio funeral.

Recomendamos esta obra porque as súas reflexións son leccións sobre o terrorífica e maravillosa que pode ser a nosa mente, porque ofrece unha visión dos casos seria, pero non alarmante: un acercamento a seres que demostraron a O. Sacks que podían ser homes plenos aínda que tivesen perdido polo camiÑo o extremo do fío que cosía os roupaxes da mente.

Flor R. Lemos

LA COLECCIONISTA DE PALABRAS.

 

Este álbum de Sonja Wimmer (autora de Hija Cipariso) recorda nalgún aspecto ó marabilloso Ladrón de palabras, que xa lemos en Balbordo, posto que en ambos son os vocablos os que enchen o mundo de sentimentos variados. 

A protagonista é Luna, unha gran coleccionista de palabras fermosas e será defensora do seu uso cando corran perigo porque as personas esquécense de utilizalas.... Péchaas nunha maleta coa que emprende unha viaxe.

Entenderá o valor de compartir o positivo para que poda extenderse. 

Fíxonos reflexionar.

REUNIÓN JUAN EL CENICIENTO. 4º ESO


 Na última reunión do curso con este grupo falamos desta breve obra de teatro na que se tratan moitos temas que se plantexan na actualidade: o tratamento das diferenzas, o uso das novas tecnoloxías para comunicarse os xóvenes.... Tomando como metáfora o conto da cenicenta, aplicado ó mundo actual, pero o protagonistas é un mozo no mundo moderno e coas preocupacións propias de moitos adolescentes.


LA VIDA EN LA PUERTA DE LA NEVERA NO PLAN PROXECTA NA ESA


 Ao abeiro do Plan Proxecta: por 365 días de respecto e igualdade, o alumnado da Educación Secundaria para persoas Adultas celebra a reunión do clube de lectura o día 18 de abril do 2023 nas instalacións da biblioteca do instituto. O libro elixido foi La vida en la puerta de la nevera, xa que a súa temática tamén se relaciona coa igualdade de xénero traballada no Plan Proxecta. 

Reunímonos para facer lectura compartida en voz alta, en dúas sesións anteriores á reunión do Clube de Lectura.
Foi unha experiencia enriquecedora dada a diversiade que se presenta na aula, alumnado de distintas nacionalidades e idades comprendidas entre os 18 e 65 anos cunha visión moi dispar sobre o papel da muller na sociedade.
Noelia Besteiro e Roberto Pérez

TERROR. GRUPO PROFESORES


Nesta obra de teatro de Ferdinand Von Schirach, autor de Crímenes e Culpa, o argumento é sinxelo: nun xuizo, un fiscal, un xuíz e un avogado defensor (ademais do acusado) tratan a cuestión seguinte: un oficial dispara e derriba un avión secuestrado con 164 persoas para que non se estrele (por orde dun terrorista) nun estadio de fútbol.
A afirmación da páxina 121: "No existe la certeza en cuestiones morales" é un perfecto resumo do dilema que se lle plantexa ó lector/espectador sobre que debe prevalecer do sentido da xuxtiza, decisións morais e persoais que poden afectar a moita xente.
O final queda totalmente aberto á reflexión. Todos estes temas se debatiron na reunión de Balbordo.
No libro tamén hai un discurso no que se anima a Charlie Hebdo a seguir facendo sátira despois dos ataques e atentados na sede da revista.

REUNIÓN VALENTINO RUFINI NO 1º CICLO

 


Tamén, no terceiro trimestre, outros alumnos de 1º e 2º de ESO leron a divertida obra de teatro de Roberto Salgueiro: Valentino Rufini e Âkil Pillabán, de viaxe a Milán (e van sen un can).

Trátase dunha comedia farsesca que transcorre  en Venecia nunha noite do século XVIII. Dous peculiares personaxes pasarán a noite nunha casa abandonada namentres agardan  a que chegue o día para continuar a súa viaxe. Entre tanto, os sucesos curiosos acontecen de xeito moi divertido.

Aos rapaces resultoulles moi doadiña de ler e moi divertida.

Nuria Mariño.

REUNIÓN EL ÁRBOL DE JULIA.

 


No terceiro trimestre algúns dos alumnos de 1º e 2º da ESO leron unha obra de teatro de Luis Matilla: El árbol de Julia.

A protagonista, Julia, é unha nena alegre, decidida e sensible que para evitar que talen unha árbore centenaria decide gabear por ela e ficar alí. A súa actitude dálle unha lección aos adultos que so buscan o éxito e os cartos.

Os alumnos empatizaron moito coa protagonista e a temática deu pé a unha interesante tertulia.

Nuria Mariño.

REUNIÓN MEXILÓNS PARA CEAR. 4º ESO

 

Deixou moi desconcertado ó alumnado este libro polo seu final. Antes da reunión, cando me atopaban polos corredores xa facían algúns comentarios como que lles resultaba moi raro o modo de narrar ou como o tempo pasa tan lentamente na historia.

Na xuntanza tratamos moitos temas que ó comezo do libro parece están moi agochados (como a violencia, a opresión dun pai de familia sobre o seu entorno) pero que arremeten con forza e crueldade 

Penso que impactou e lles fixo repensar ó saír da Biblioteca.

REUNIÓN COMETAS EN EL CIELO.

 


La novela surca una vida que navega contra el destino. Para el protagonista, crecer será una prueba de superación que lo libere de la grave culpa con la que carga.

Por si esto fuera poco, la historia despliega la complicada situación de un país destruido por la dictadura y el integrismo.

El humanismo de esta obra atraviesa todos los puntos de vista, pero lo que más nos ha calado ha sido la deducción final de que los propios actos son condicionados también por circunstancias ajenas a nosotros, aunque la culpa exista y tenga razón de ser; y aunque haya culpa, por fortuna, la obra no es una tragedia griega, porque siempre existe la oportunidad de redimirse. Hay salvación. ¡Ya sabéis!

Fe Cortiñas


REUNIÓN LA BELLEZA DE LAS CICATRICES. GRUPO PROFESORES

 


Iván Garrido, o portagonista desta historia (que edita la esfera de los libros) xugou con exemplaridade e forza coas "cartas adversas" que desde o seu  nacemiento implicou a morte da súa nai e nacer con VIH. A loita convivindo coa enfermidade en momentos difíciles e os problemas na súa etapa escolar de adolescente son narrados nestas páxinas nas que lonxe de mostrar rabia ou dor por distintas situacións adversas afronta con valentía e coraxe as adversidades do camiño. O Kintsugi é o modelo de vida que defende, baseado nun arte de Xapón consistente en reconstruir con precisión o deteriorado e roto para formar unha nova e única peza difícil de substituír.
As súas palabras teñen positividade e  continuo agradecemento ós seus avós (que se ocuparon da súa crianza) en especial da "avoa coraxe" á que lle adica especialmente unhas emotivas páxnas.
A amizade, as relacións cos demais, o amor, a familia... con todas as luces e sombras e as contradicións que poden ir acarreando fan do texto un exemplo de superación e fortaleza loables.

REUNIÓN USHA.

 


Tralo éxito que tivo o álbum ilustrado de La trenza, continuamos con outra lectura localizada na India. A través das aventuras de Uxía (ou Usha), a protagonista, os participantes do Clube fixeron notar moitas das diferenzas entre a vida en Galicia e a vida en Devastana. Uxía, que xa tiña pasado estancias curtas en Devastana por mor do traballo da súa nai (médica nunha ONG), pasa agora un curso completo alí e fainos partícipes desas diferenzas: dende o xeito de lavar a roupa, o limitado consumo de auga (un ben escaso), os diferentes perigos do día a día (por exemplo, pisar unha serpe velenosa) e situacións como un namoramento, algo que, na India e se es unha estudante nova, pode dar lugar a grandes problemas familiares e sociais. Aínda que as páxinas da novela dan para falar largo e tendido, estes foron os motivos da novela que máis chamaron a atención dos nosos lectores, que seguirán coa lectura de dúas obras de teatro.

Paula Martínez García.

REUNIÓN LA TRENZA.



 O 15 de febreiro reunímonos co grupo de 1.º ESO que leu La trenza. Aínda que comezaran con Eskoria, a estética da obra chamáballes xa a atención cando a estaban a ler os compañeiros do outro grupo. Descataron, por un lado, a dureza da obra (as condicións da escola e a protagonista camiñando soa coa nai e a boneca impactáronlles moito) e, por outro, as imaxes. Todos coincidían na fermosura e colorido das ilustracións desta versión da obra de Laetitia Colombani.

Xa que febreiro remata co Entroido e en marzo teñen os exames finais da segunda avaliación, a seguinte reunión será en abril, á volta de Semana Santa e cambiaremos de xénero ao achegarnos a unha obra teatral.

Paula Martínez García.

REUNIÓN TRISTES ARMAS. 4º ESO

 

Esta novela de Marina Mayoral, de fortes sentimentos e nostalxia, está ambientada no momento da guerra civil en España coas consecuencias que conlevou para exiliados e familias. Un tema que, desgraciadamente hoxe está presente tamén polos conflitos bélicos que asolan estes tempos difíciles. Por iso foi a elixida para a nosa reunión de Balbordo, na que xurdiron moi interesantes reflexións. 

O exilio das irmás Harmonía e Rosa a Rusia (deben abandoar a súa terra e familia), o valor da amizade desinteresada (que sempre salva ideoloxías e fronteiras) e que recibe inesperadamente unha recompensa, unha obrigada incomunicación coa familia pola censura... son algúns aspectos importantes na obra, que se van artellando coa  loita por avanzar, nunha vida na que hai que tomar decisións, elixir e medrar.

EL MAPA DE LOS BUENOS MOMENTOS. NO DÍA DA PAZ.

 

Enmarcado nas actividades organizadas na Biblioteca para o día da Paz propúxose esta lectura en Balbordo que, desgraciadamente, é de actualidade nunha época tan convulsa na que os refuxiados deben desprazarse abandonando a súa vida habitual. Na nosa Biblioteca coñecemos de primeira man a situación duns ucraínos que residen na nosa localidade. Este álbum ben puidera ser un resumo de recordos de quen sofre os desastres da guerra.

Os rapaces quedaron impresionados con este breve álbum dunha gran beleza, sinxeleza e profundidade. Incluso houbo algunha contida bágoa.

Para seguir lendo sobre o tema...



REUNIÓN NADA. GRUPO 4º ESO (XANEIRO)

 


Nesta volta das vacacións, moito falamos no recreo do argumento deste texto que nunca nos deixará indiferentes ós maiores ou máis novos.

É difícil sintetizar o libro sen desvelar parte do seu impacto, posto que é iso o que provoca cuando avanzamos na súa lectura: un impacto progresivo, unha forte gradación de sensacións e sentimentos que van medrando en intensidade e dureza. 

Un xoven (Pierre Anthon) abandona o colexio, sobe a unha árbore e desde ela filosofa e increpa ós seus compañeiros argumentando que nada hai con sentido. Todos os rapaces reaccionan entón ás súas provocacións intentando convencelo de que a vida está chea de significados e para demostralo idean un plan cargado de consecuencias para todos.

REUNIÓN: EL HOMBRE EN BUSCA DE SENTIDO. GRUPO BAC (LECTURAS TEMÁTICAS PSICOLOXÍA)

 


El hombre en busca de sentido.

Estamos ante unha obra cruda e adictiva que nos amosa a rabia do ser humano por preservar aquelo que nos define: a vida. A súa lectura é incriblemente interesante e nela resulta case imposible non porse nas delgadas peles dos prisioneiros dos campos de concentración nazis. O detalle do contado produce verdadeiras emocións ao imaxinalo. É fascinante pensar como o ser humano pode ser tan cruel co seu igual!

Ao mesmo tempo é unha chamada de atención cara á esperanza: poden arrebatarnos todo, menos a nosa actitude ante a vida. Esa actitud, ese atopar sentido ao sufrimento, fará que entendamos que máis alá da alambrada de espiño todo está repleto de luces.

A lectura desta obra levou a múltiples reflexións, pero no que coinciden os rapaces é que lles parece unha obra imprescindible que, pese a todo, dá unha visión optimista e esperanzadora  sen caer en tópicos.

Flor R. Lemos




REUNIÓN ESKORIA. 1º CICLO ESO


 Pese a que algúns alumnos pediron cambiar ao grupo que lía La trenza, aos restantes gustoulles moito esta lectura, que calificaron como dura e lles permitiu reflexionar sobre moitos aspectos. Uns encariñáronse con algunha personaxe; outros odiáronnas. Pero a gran maioría coincidiu en que nalgún momento tivo que parar a lectura pese a querer seguir avanzando nela. O corazón, unha vez máis, primou sobre o cerebro. Ademáis da reflexión sobre o acoso, algún chegou á valorar que o propio título da obra (alcume do protagonista), estivese escrito cunha falta ortográfica e a propoñer unha xustificación para elo.

A próxima lectura deste grupo será La trenza, que querían tras ver como a desfrutaban os seus compañeiros.
Paula Martínez García.

REUNIÓN LA TRENZA. NUN GRUPO DE 1º CICLO ESO


 Esta adaptación permitiu, nunha lectura rápida e amena, achegar aos alumnos á importancia do respeto independentemente das orixes e clase social. Empatizaron coa protagonista, coñeceron unha realidade da India que descoñecían e valoraron a riqueza da que eles gozaban por viviren nesta zona do mundo: igualdade de oportunidades, educación, esforzo, oportunidades laborais... De feito, entre as lecturas suxeridas para o senguinte encontro, optaron por Usha, historia dunha rapaza galega que vive un ano en India debido ao traballo da súa nai.

Paula Martínez García.

REUNIÓN VIRTUDES (E MISTERIOS). NO GRUPO DE PROFESORES

 

Falar de emigración en Galicia é percorrer un amplo camiño de soidades, novas vivencias, loitas, abandonos e, especialmente, desexos de mellorar e avanzar. Deso falamos na reunión de Balbordo do grupo de profesores. O libro permitiunos dialogar sobre ese fenómeno que marcou as vidas de moitos habitantes galegos xa desde o século XIX.

Nesta novela de Xesús Fraga o autor relata (en primeira persoa) a historia de emigración da súa familia, centrada na figura da loitadora avoa que debe emigrar a Londres moi nova (partindo de Betanzos), despois de que o seu marido tamén marchara a Venezuela e non volvera dar sinais de vida. No texto, ademais desa historia da loitadora/traballadora muller, faise un percorrido polos familiares de dúas xeracións que viviron esta experiencia en diferentes anos (o propio autor, neto daquela emigrante, e os seus pais, que tamén traballaron  no Reino Unido). 

De fondo sempre está a morriña polo que queda atrás, as dificultades cun novo entorno que descubrir e ó que adaptarse así como as vivencias dos que se foron e os que quedan: un ir e vir de sentementos e, neste caso tamén, de segredos de familia que sorprenden ó lector e ós propios protagonistas.

REUNIÓN HISTORIAS DE EDGAR ALLAN POE. 4ºESO



En Norma editorial, Clásicos Manga editáronse estas  fantásticas historias de Edgar Allan Poe que comentamos co grupo de 4ºESO. Son debuxos de varios artistas e a adaptación de Stacy King.
Unha excepcional interpretación gráfica de textos como: "El corazón delator", "El barril de amontillado", "El cuervo", "La máscara de la muerte roja" e "La caída de la casa Usher" das que falamos na nosa reunión de Balbordo: personaxes, ambiente de misterio, a loucura, a obsesión e unhas temáticas que aínda hoxe poden estremecernos.